Jak stworzyć dobrą postać i napisać ciekawą kartę

Witam wszystkich Szanownych Czytelników!

Ten artykuł, wbrew tytułowi, nie powie Wam, jak konstruować postacie na blogi i jak pisać karty. Nie nauczy Was też, jak pisać dobrze i po przeczytaniu go zapewne nie zostaniecie Sapkowskim blogów grupowych, o ile wcześniej nie mieliście na to zadatków. Nie przekaże Wam, jak stworzyć coś absolutnie świeżego i oryginalnego, o ile sami nie potraficie czegoś takiego tworzyć. Za to zdecydowanie wskaże, jak NIE pisać, NIE konstruować postaci i NIE popełniać typowych błędów. Będę się posiłkowała cytatami z prawdziwych kart i wątków, dla lepszego ukazania zjawiska. Całość, rzecz jasna, lekko subiektywna.

1.       Postać na blogu grupowym to nie to samo co bohaterka harlequina

"Obudziła się przecierając twarz smukłą dłonią. Pierwszym na co natknęło się jej niebieskookie spojrzenie była skrzynia. Zamrugała kilka razy nie do końca świadoma gdzie jest, powiodła wzrokiem po całej reszcie pomieszczenia. Przymknęła powieki sprawiając, że gesty wachlarz czarnych rzęs opadł, tym samym gasząc dwie niebezpiecznie błyszczące gwiazdy. Nie trwało to jednak długo. Dziewczyna szybko otworzyła oczy oraz energicznie wstała z łóżka. Dłonią przeczesała swoje czekoladowe włosy przystanąwszy na środku pokoju."

"Długie, lekko pofalowane brąz włosy. Brązowe oczy w kształcie migdałów, okolone długimi, gęstymi rzęsami. Pełne malinowe usta unoszące się w nieśmiałym uśmiechu. Prosty nos. Chwila. To suchy lakoniczny opis. A jak jest naprawdę? Urocza dziewczyna. Emanująca wewnętrznym pięknem posągowa ślicznotka. Cera bez skazy. Wiek szacowany na 20-25 lat. Idealna figura. Wyraz oczu, który mówi więcej niż słowa. Melodyjny głos, który zdaje się sięgać duszy."

"Etein, kusi swymi idealnymi proporcjami i doskonałym ciałem. Jest posiadaczką długich, falowanych, czarnych włosów, sięgających do połowy pleców. Najczęściej spina je w zgrabny kucyk i rzadko można je ujrzeć w innym stanie. Nigdy nie narzekała na swój biust, który jest średniej wielkości. Idealna talia, jak u osy, i długie zgrabne nogi są jej głównymi atutami. Zwykle nosi stroje, które podkreślają jej walory, tym samym nie narzeka na brak zainteresowania ze stron obu płci. Jedynym charakterystycznym znakiem, oszpecającym jej ciało, jest długa blizna na lewej łopatce.”

"Siedziała na niewielkiej, leśnej polanie, uśmiechając się do swoich szczupłych palców zgrabnie zaplatających wianek z białych kwiatków, którymi łąka obdarzona była aż nadto hojnie. Lekki wietrzyk delikatnie rozwiewał jej długie, jasne włosy, nie oszczędzając także zwiewnej zielonej sukienki, jaka skrywała jej zgrabną sylwetkę - nieduże piersi, płaski brzuch, ponętne pośladki. Jedynie długie, przyjemne dla oka nogi nie były niczym osłonięte, nawet skóra bosych stóp pozostawała mile drażniona przez źdźbła trawy."

To cztery opisy wyglądu bohaterek z czterech różnych blogów, jednak mają kilka cech wspólnych. Wszystkie bohaterki są pikne niczym Afrodyty. Policzcie, ile razy pojawia się wyraz „idealny”, „smukły”, „szczupły”, „zgrabny”. Zwróćcie uwagę na poetyckie porównania, na epitety. A teraz zastanówcie się, w czym jest problem.

Tak. Wszystkie te opisy wyglądają jak skrzyżowanie opisów Mary Sue z typową bohaterką romansidła za dziewięć dziewięćdziesiąt dziewięć, wydawnictwa „Fakt”. Nade wszystko widać w nich przerażające wręcz rozckliwianie się nad pięknem bohaterek, z anatomicznym rozbiciem służącym podkreśleniu idealności poszczególnych części ciała, aby czytelnik przypadkiem – o zgrozo! – nie pomyślał, że postać ma krzywe nogi, bo akurat o nich nie będzie nic wspomniane.

Powiedzmy sobie szczerze – nie wszyscy ludzie są piękni. Ba, większość nie jest, a nawet ci, którzy są, mają jakieś małe wady, typu zbyt szeroki nos, czy zbyt wysokie czoło. To właśnie sprawia, że każdy jest inny. A te opisy, które cytowałam, mogłyby się odnosić do jednej bohaterki, gdyby tylko dać jej zapas farby do włosów w różnych kolorach i kosmetyczne szkła kontaktowe.

No dobrze… a co jeśli jednak decydujemy się na stworzenie postaci po prostu bardzo atrakcyjnej? W końcu tacy ludzie też istnieją. Cóż – rozckliwianie się na trzy akapity nad wyglądem, jeśli na blogu używasz zdjęć, będzie pomysłem chybionych. Tak samo jak porównania oczu do gwiazd, rzęs do wachlarzy, a samego bohatera do cudownego Adonisa. Proszę, niech opisy nie sprawiają wrażenia, że narrator jest zakochaną w opisywanej postaci trzynastolatką. I wtedy będzie dobrze.

2.       Karta postaci powinna przekazywać ważne informacje

"Jestem przepełniona grzechem - to niczym nie równa się ze śmiercią. Szkielety w moim umyśle zaczynają niszczyć moją psychikę, statki w moim mózgu nosiły śmierć do moich narodzin. Chodź i zgiń ze mną na zawsze. Ty też oszalej! Sadystyczny chirurg zguby, sadysta ze szlacheckiej krwi. Niszczy bez litości, na korzyść aryjskiej rasy. Poczuj nóż przebijający Cię dogłębnie. Poniżony, bez pożytku dla ludzkości, zniewolony, krzyczący, że chcesz umrzeć. Fale krwi pędzą w pobliżu, walą w ściany kłamstw, wyłączając mój zdrowy rozsądek. Znów docierają do mojego umysłu. Martwe ciało w grobie pokazuje nową rzeczywistość - kim jestem, czego chce, jestem trupem! Anioł Śmierci, monarcha królestwa zmarłych, nikczemny rzeźnik. Test ciepła wypala Ci skórę, twój umysł zaczyna wrzeć. Lodowate zimno, łamie twoje kończyny. Jak długo możesz wytrzymać w tym grobie z mrożącej wody? Oślepiane gorącym metalem oczy, krwawią. Modlą się o koniec Twojego koszmaru na jawie. Czekając na godzinę odwetu, Twój czas się kończy."

Na początek prosiłabym o przeczytanie pewnej definicji, a potem ponowne przyjrzenie się powyższemu cytatowi.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Werbalizm

Zadajmy sobie pytanie – co możemy powiedzieć o bohaterce, której opis został przytoczony? O jej charakterze, umiejętnościach, o czymkolwiek? Możemy wywnioskować, że jest mroczna i pretensjonalna niczym gimnazjalistka ostentacyjnie nosząca zakrwawioną swastykę na szyi do kompletu z żyletką i makijażem-pandą, ale to są tylko spostrzeżenia wynikające z oceny formy. Tak naprawdę powyższy barokowy opis nie przekazuje nic, w dodatku czyta go się ciężko.

To przypadek skrajny, jednak cudownie ukazuje przerost formy nad treścią. Karta postaci nie jest poematem, nie trzeba w niej walić epitetami z częstotliwością karabinu maszynowego, ani wysublimowanymi porównaniami jak Mickiewicz. Kartę postaci czyta się, aby zdobyć o bohaterze informacje, więc dobrze by było, aby czytelnik nie natrudził się zbytnio przy ich szukaniu.

3.       Pretensjonalność jest śmieszna

"„Och, aniele śmierci!” – te słowa właśnie wypowiedziała widząc swoje lustrzane odbicie tuż po przebudzeniu w zupełnie nieznanym sobie miejscu."

Wyobraźcie sobie bohaterkę wypowiadającą te słowa, gdy wraca z zakupów z naręczem papieru toaletowego pod pachą. Niezła groteska, prawda?

Test na pretensjonalność jest prosty – należy postawić koło bohatera/bohaterki neutralnego, cynicznego obserwatora. Co by zrobił normalny człowiek, gdyby jego koleżanka wygłosiła taką mówkę przed lustrem? Zaśmiał się i popukał w głowę.

Teatralność jest zła. Złe jest ostentacyjne wyglądanie na „mrocznego i zbuntowanego”, zły jest patos, a psychopaci jedzący koty i mający jako hobby zabawę skalpelem zawsze i wszędzie nie są przerażający. Są groteskowi. I na koniec kolejny cytat:

"Jego rodzice, matka katoliczka i ojciec satanista, byli z niego bardzo dumni."

Tyle w sprawie groteski.

4.       RESEARCH

Tutaj bez cytatów. Ten punkt można streścić w jednym zdaniu – musisz wiedzieć, o czym piszesz. Jeśli tworzysz postać Rosjanina, powinieneś wiedzieć, że to mają Rosjanie pomiędzy imieniem a nazwiskiem, to nie drugie fantazyjne imię, tylko otczestwo, czyli imię utworzone od imienia ojca. Jeśli piszesz o postaci uczącej się w Anglii,  powinieneś wiedzieć, że w żadnej angielskiej szkole nie wykłada się religii. Jeśli piszesz o bohaterze ze schizofrenią, dobrze by było, abyś miał pojęcie, czym się objawia ta choroba, a nie pisał na zasadzie „jak sobie wyobrażam wariata”.

5.       Ludzie hetero także istnieją

Kiedyś z ciekawości zrobiłam na jednym blogu grupowym statystykę dotyczącą orientacji postaci. Wyszło mi, że na kilkunastu bohaterów tylko jeden (!) nie może się pochwalić byciem homoseksualistą, biseksualistą, aseksualnym obojnakiem czy transseksualistą-gejem. Dodam, że to nie był blog o tematyce „gejowska komuna”. Czasami naprawdę rzeczy mało oryginalne stają się oryginalniejsze od największego hipsterstwa.

6.       Trudno napisać dobrą złą postać

Możecie podpiąć to pod punkt trzeci. Pisanie postaci „złej” jest trudniejszym zadaniem niż pisanie „dobrej” czy „neutralnej”. Trzy czwarte „złych” postaci, jakie w okresie swojego blogowania spotkałam, spełniały jeden schemat – były radosnymi sadystami zabijających dla uciechy, ponieważ to takie „cool”, bez żadnych konsekwencji. Gdyby taka postać znalazła się w uniwersum, gdzie zabicie jej nie byłoby pogwałceniem regulaminu, zginęłaby natychmiast zamordowana przez kogoś silniejszego, zirytowanego ciągłą masturbacją na widok krwi i flaków.

Jeśli tworzycie postać „złą”, niech będzie zła w sposób przemyślany, a nie tylko irytującym stworzeniem, które uważa zabijanie za fajne.

7.       Nie wszyscy są piękni i młodzi

Na praktycznie każdym blogu grupowym średnia wieku bohaterów oscyluje mniej więcej od lat siedemnastu, do dwudziestu pięciu, zamieniając w zasadzie każde miejsce w miasteczko studenckie. Apel – ludzie w wieku 40+ także istnieją. Naprawdę.

8.       Oczy to nie to samo co tęczówki

"- To dobrze, choć może powinnaś. - odpowiadam cicho, ani przez chwilę nie spuszczając z jej tęczówek wzroku. Zastanawia mnie ile osób już w nich utonęło.”

"Ville, siedział na dostatecznie szerokim parapecie swojego pokoju, wlepiając zielone tęczówki w niebo za oknem."

"Zlustrował zielonymi tęczówkami, stojącą przed nim dziewczynę."

"– Mogę się przysiąść? – zapytał, przyglądając się przedstawicielce płci pięknej swoimi różnobarwnymi tęczówkami."

Kolejne piękne cytaty. Bohater wlepiał tęczówki w niebo za oknem, spojówki w kosz na śmieci, źrenice w lampę na biurku, a czopki i pręciki radośnie tańczyły kankana. Myślę, że nie trzeba nic tłumaczyć.

9.       Prawdopodobieństwo nie jest twoim wrogiem

Powiedzmy sobie szczerze – postać na blogu powinna być prawdopodobna, logiczna w realiach danego uniwersum. Filigranowa dziewoja obsługująca jedną ręką broń wielkości lodówki taka nie będzie, chyba że bardzo dobrze to wyjaśnicie. Jeśli wasza postać rozbierze się na środku klasy przed nauczycielem, w większości wypadków logiczne będzie wywalenie jej ze szkoły. Jeśli kogoś zabije, poniesie tego konsekwencję, chyba, że wytłumaczycie, czemu jednak nie. Jeśli bohaterka zajdzie w ciąże, z wielkim prawdopodobieństwem będzie miała po urodzeniu dziecka nieładne rozstępy, a jeśli weźmie pistolet do walki z zombie, amunicja kiedyś się skończy.

10.   Każdy ma wady

Nie, nie tylko takie „fajne” wady jak ćpanie, picie, palenie i grÓnt to bÓnt. Nie tylko takie jak bycie egocentrykiem, czy „szczerość aż do bólu”. Istnieją też wady mało ciekawe, jak lenistwo, ciągłe niezdecydowanie, zbytni pedantyzm, próżność, małostkowość, tchórzostwo, antytalenty w różnych dziedzinach życia, skrajny introwertyzm… I wiele, wiele innych.

Mam nadzieję, że powyższe wytykanie błędów komuś pomogło. Wychodzę z założenia, że najpierw należy wiedzieć, czego nie robić, a dopiero potem, co należy. Bo do tego drugiego każdy powinien dojść sam.