Chaotyczna wykładniablogowej demokracji.

Mój artykuł w zamyśle nie jest ani odpowiedzią na ten napisany przez Leeshkę zaledwie kilka godzin temu, ani tym bardziej polemiką z nim, jednak ciężko mi będzie uniknąć odniesień i – właśnie – polemiki, więc nie mogę obiecać całkowicie odrębnego kawałka tekstu. Sama Leeshka rzuciła kiedyś hasło, że powinnyśmy zacząć przedsięwzięcie, które roboczo nazwane zostało Blogosferą na Dwa Głosy, a to chyba pierwszy akt tej współpracy, która sensu stricto nie miała miejsca, ale zbieg okoliczności wywołał wilka z lasu, więc czemuż by nie skorzystać z okazji i wyłowionego z odmętów pamięci terminu. Mój artykuł będzie dotyczył jedynie dwóch poruszonych przez Leeshkę tematów, które ona potraktowała marginalnie, zmierzając do głównego punktu programu. Ja się natomiast zajmę nimi szerzej, zapewne przedstawiając zupełnie inny punkt widzenia, wachlarz poglądów i argumentów, i finalnie dojdę do innych wniosków, jednak czyż to nie cudowność demokracji, że możemy się tak po prostu nie zgadzać, a mimo to dalej żyć w spokoju?

Grupowcowe Kolesiostwo

Załóżmy sobie taką sytuację – dawno, dawno temu autor A i autor B poznali się w mniej istotnych okolicznościach, ale powiedzmy, że był to jakiś onetowski blog epoki kamienia łupanego, dogadali się i od tamtych czasów za rączki tułają się przez blogosferę. Stworzyli razem setki historii, które ujrzały światło dzienne lub pozostały jedynie pewną koncepcją na przyszłość albo i zostały wymyślone tylko po to, żeby zająć się czymś podczas ataku dojmującej nudy. Wszystko jedno, sprawa sprowadza się do tego, że A i B dobrze się znają, wiedzą, co lubią i czego nie lubią, po prostu świetnie im się współpracuje, bo ogarniają wzajemne oczekiwania względem postaci, ich relacji i wydarzeń z ich życia.

Jeśli próbujemy stworzyć związek (mówimy tu stricte o miłości, nie o zwykłym powiązaniu) pomiędzy postaciami, kiedy autorzy się nie znają, nie korzystając przy okazji z gotowych bohaterów, ale wymyślając własnych, jesteśmy skazani na pisanie wszystkiego od początku. A to zajmuje sporo czasu. W tym momencie powstaje pytanie – czy czasu wystarczy przed zgonem grupowca, żeby choćby dojść do momentu, kiedy i autorzy i bohaterowie znają się na tyle dobrze, żeby stworzyć sensowny związek? Jasne, to co pomiędzy autorami zostaje i może zostać wykorzystane do stworzenia relacji postaci na innym blogu. Można oczywiście próbować ustalić powiązanie ‘z przeszłości’, jednak żeby postacie pozostały spójne, nie można robić zbyt wielkiego zamieszania kontaktami sprzed lat, bo – jak pisałam wcześniej – zdarzenia kształtują charakter. Już rozumiecie do czego zmierzam? Dokładnie do tego, o czym mówiłam akapit temu – autorzy poznają swoje oczekiwania, blogowe skłonności i zaczynają się w efekcie rozumieć. Jeśli zagra – będą się częściej pojawiać razem i tworzyć  bohaterów bardzo mocno ze sobą związanych.

Dziwnym zjawiskiem byłoby dla mnie nagłe porzucenie pisania ze swoim ‘towarzyszem broni’, nawet jeśli nie wiem jak bardzo miałoby to poszerzyć możliwości wątkowania i rozwoju blogowego. Dla mnie grupowce to wciąż sposób na rozrywkę, a nie sposób na życie, ale nie oznacza to, że moje relacje z niektórymi z autorów istnieją tylko dlatego, że dobrze nam się pisze i na tym są oparte. Z jednym z członków mojego ‘blogowego stada’ mieszkam, drugiego znam od pięciu lat i wymieniamy jakieś tysiąc osiemset siedemnaście milionów smsów dziennie. Leeshka spojrzała na ‘problem’ z perspektywy (uwaga na bardzo idiotyczne słowo) ofiary, chociaż w moim przekonaniu nie ma tu nawet czego tak naprawdę roztrząsać. Nie ma, bo żeby uszczęśliwić wszystkich zbulwersowanych zjawiskiem stadnego pojawiania się dobrze dogadujących się autorów, trzeba by im nakazać zaprzestania kontaktów, a kto ma do tego niby prawo? Demokracja już po raz drugi dzisiaj jest po mojej stronie.  

Być może cierpią na tym nasze wątki, być może niezdrowo podniecamy się swoimi beznadziejnymi kartami, być może to kogoś odstrasza (chociaż szczerze wątpię, bo autorzy grupowców mieszają się i migrują, ale mimo wszystko to stosunkowo stała grupa), być może tak nie powinno się dziać, żeby świat był lepszym miejscem, ale… Właśnie – ale. Ale tworzenie postaci przez dobrze znających się autorów to nie tylko proces sprowadzający się do formuły ‘okej, ona ma 35 lat, on 40, znają się od studiów, od 10 lat są małżeństwem, mają dwójkę dzieci i psa rasy owczarek nizinny’, a cała reszta rozgrywa się niezależnie w dwóch oddzielnych umysłach, czyli bohaterowie powstają każdy sobie, a ostatecznie dogrywa się tylko to, co musi być dograne, żeby historia… zagrała. Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że tworzenie historii z autorem, którego zna się od dłuższego czasu to cała plątanina pojawiających się stadami pomysłów i scen, z których trzeba wybrać te, które stworzą najlepszą historię, oczywiście subiektywnie najlepszą. To po prostu frajda tworzenia tego, co w warunkach wątkowania ‘obcego z obcym’ jest praktycznie nie do zrobienia. Dlaczego? Ano dlatego, że podczas prowadzenia dialogu w momentach, które z braku lepszego określenia nazwać można zapalnymi, autorzy mają tendencję do porzucania koncepcji postaci, która zasugerowała, że można zastosować takie rozwiązanie, jakie ostatecznie doprowadziło do tego, co w intencji piszącego nie miało mieć miejsca. Wytłumaczenie pokrętne, więc przykład – absolutnie spokojna dziewczyna nagle okazuje się złośliwą i sarkającą na prawo i lewo bestią, bo jakiś facet z gatunku bezczelnych powiedział jej coś, co nie spodobało się autorowi dziewczyny. Takie sytuacje w przypadku dokładnie przegadanej znajomości nie mają miejsca, a sama znajomość trwa i nie staje się jedną wielką obroną własnej postaci i jej dominującej pozycji.

Bodaj tylko raz (a przynajmniej ten jeden jestem sobie w stanie przypomnieć) pojawiłam się na blogu tylko po to, żeby stworzyć postać i popisać wątki z jedną osobą - czyli nie miałam zamiaru nikomu ich proponować, ale nie miałam też nic przeciwko pisaniu z innymi autorami, jeśli oni będą mieli taką chęć - a sam grupowiec służył jedynie temu, żeby było to gdzie ekshibicjonistycznie upublicznić, chociaż sprawę można było od początku do końca poprowadzić na GG czy gdziekolwiek. Tutaj dochodzimy do sedna mojego poglądu na tę kwestię – pisanie na blogach jest frajdą. Przede wszystkim. Mi sprawia przyjemność to, że mogę sobie napisać lepszą lub gorszą kartę, poszukać wątpliwej jakości i adekwatności gifów, opublikować to wszystko i czekać na odzew. I wiecie co? Ten rzadko bywa entuzjastyczny, a powodów upatruję w tym, że zasadniczo piękny zwyczaj czytania kart odchodzi w niepamięć, co z kolei wynika z faktu zbierania się autorów w grupy i podgrupy, które nawiedzają różnorakie grupowce, żeby realizować swoje, wcześniej już przemyślane, pomysły. I wiecie co? Mi to odpowiada, bo jednocześnie nie wchodzę nikomu w paradę, zaburzając jego plany i marnując czas na męczenie wątku, na który nikt nie ma tak naprawdę ochoty, i mam swoją historię do zrealizowania, ze swoją podgrupą. Jeśli któryś z autorów nie jest ‘członkiem stada’, zapewne lojalnie przeczyta karty i chętnie pomyśli nad wątkiem i powiązaniem, żeby też mieć trochę radości z faktu bycia współtwórcą dowolnego grupowca. Większość ‘stadnych’ autorów, ze mną włącznie, jest super-chętna na pisanie z tymi, których nigdy wcześniej nie widziało na oczy, bo to – tak całkiem niefilozoficznie i pospolicie – fajne i ekscytujące.

Blogi to nie komunistyczne wspólnoty, gdzie każdy dostaje taki sam przydział popularności postaci, ilości komentarzy do napisania, zachwytów do wylania, fochów do strzelenia i błędów do odnalezienia. Blogi to nie społeczności dyktatorskie, gdzie jest jeden, który wyznacza kierunek i wybiera, kto ma z kim pisać, które postacie mają się dogadywać, którzy autorzy mają porzucić prywatne kontrakty i skasować swoje numery telefonów, bo to uczyni z nich zakochanych we własnej twórczości nieobiektywnych frajerów, zupełnie niezainteresowanych tym, co się dzieje wokół. Obiektywizm nie istnieje i ktokolwiek chciałby mnie przekonać, że jest inaczej, może skończyć, zanim w ogóle zacznie. Ogarnięcie spojrzeniem struktur występujących na grupowcach prowadzi nas do wniosku, że są to społeczności, na których kwitnie demokracja, bo nikt nie może nikogo wcisnąć w szereg i postawić wymogów, co do ilości prowadzonych wątków i liczby zaangażowanych weń autorów. Podobnie jak nie może wybrać, z kim ma się komu pisać najlepiej i kto do kogo pasuje na tyle, żeby zdecydować się na jakieś głębsze relacje pomiędzy postaciami. Pamiętajcie o tym wszyscy ci, którzy będą kiedykolwiek sfrustrowani pojawiającymi się na blogach grupkami autorów, którzy zapisali się tam głównie po to, żeby zrealizować swój wcześniej ułożony plan. Nikt nie broni podchodzić do ‘stadnych’ postaci, dźgać ich kijaszkiem pod żebrami i domagać się wątków. Gwarantuję wam, że zdecydowanie większy procent będzie zainteresowany współpracą, niż zajęty jedynie swoimi sprawami i jedną jedyną postacią, oczywiście autorstwa dobrego znajomego.

Forma Karty Postaci

Kart Postaci napisałam w swoim życiu undecylion, bo jestem jednym z tych, którym taką samą przyjemność sprawia tworzenie postaci, jak i jej prowadzenie, więc nie płaczę gorzko, kiedy blog skona, zanim jeszcze zdąży chociaż minimalnie się rozwinąć. Karty w moim wykonaniu są najróżniejsze – długie, krótkie, lepsze, gorsze, kulturalne jak przeciętny franciszkanin,  wulgarne jak Pan Mietek Spod Sklepu pod wpływem Amareny, dosłowne, niedosłowne, konkretne, abstrakcyjne – wszystko było, od Osbourne’a do Mozarta. Jednak celem było zawsze to samo – przekazanie informacji o bohaterze. Zazwyczaj stosunkowo wielu informacji, bo nie wierzę w odkrywanie postaci przez współautorów w trakcie pisania wątków. Takie koncepty kończą się zazwyczaj wyłonieniem naprawdę bardzo mało oryginalnego bohatera, którego tajemniczość sprowadza się do prostego chamstwa. Trzeba było napisać, że jest ona(a) najzwyklejszym w świecie prostaczkiem, ja tam nie mam nic przeciwko prostaczkom.

Pochylmy się więc nad tą w moim przekonaniu główną funkcją Karty Postaci – przekazaniem informacji. Nie obchodzi mnie, w jakiej formie to będzie miało miejsce, byle by szanowało zasady języka polskiego i nie zawierało elementów, których poziom realizmu plasuje się gdzieś pomiędzy gadającym smokiem w roli zwierzątka domowego a Thorinem Dębowa Tarcza tańczącym Gangnam Style w drugiej części ekranizacji Hobbita. Kolejnym istotnym zadaniem jest selekcja tychże informacji, ale o tym już artykuł był, jeśli mnie pamięć nie myli, więc ja skupię się na samej formie.

Chociaż tradycją jest poszukiwanie kwiatków wszelkiego typu, dzisiaj sobie to daruję i posłużę się swoimi własnymi kartami, bo narzuciłam sobie zasadę, że nie będę rzucać tu nickami autorów feralnych fragmentów, a żeby tego uniknąć, musiałabym skopiować całość Karty, a to z kolei nie ma sensu.

Mamy standardową opisówkę, mamy coś pomiędzy i mamy wersję czysto skojarzeniową. W przypadku opcji pierwszej czytelnik ma wszystko podane na srebrnej tacy, chronologicznie ułożone i jego zadaniem jest tylko nadążyć za procesem rozwoju postaci, który został przedstawiony konkretnie i jasno, więc żadnego problemu z tym nie będzie. Dlaczego akurat tak? Bo blog o mafijnych rodzinach wymagał zarówno wywodu o procesie zyskiwania aktualnej pozycji, jak i informacji o stosunkach bohatera z członkami własnej familii oraz dokładnego opisu osobowości, żeby wymyślanie wątków miało ręce i nogi. Druga Karta skupia się na opisie procesu, który nadal trwa, ale jego poszczególne etapy miały jakieś cechy charakterystyczne i podczas lub pomiędzy nimi pojawiały się jakieś wydarzenia. Cała reszta informacji, na przykład dotyczących osobowości, jest przemycona gdzieś między wierszami, jednak w sposób stosunkowo oczywisty i bardzo mocno powiązany z samym opisywanym procesem. Powód takiego a nie innego ujęcia jest prostu – mamy do czynienia z członkiem relatywnie niewielkiej społeczności, gdzie informacje rozchodzą się szybko, ale dotyczą one nie przymiotów ich głównego bohatera, ale jego słów, czynów i decyzji. Popularna ostatnio forma ‘cytatowa’ ma w moim przekonaniu zdecydowanie więcej sensu, niż się niektórym wydaje. Nie sprowadzałabym tego konceptu do wrzucania kilku bezsensownych kawałków tekstu i publikowania tego jako dzieło współczesnej literatury, bo umiejętne wybranie owych zdań wymaga jednak trochę wysiłku i pomyślunku, podobnie jak wyciągnięcie informacji o bohaterze z takiej Karty wymaga tego drugiego. Pobawiłam się w wyjście poza granice zdarzeń i udałam, że nie napisałam tej karty, ale czytam ją jako odbiorca tekstu, który pierwszy raz widzę na oczy. Siląc się na nieistniejący obiektywizm, przede wszystkim dowiedziałam się sporo o osobowości i zawodzie bohatera, co na tym konkretnym blogu  jest najistotniejsze, bo nie wiem jak wy, ale ja poza drobnymi wyjątkami nie mam zielonego pojęcia o życiu prywatnym swoich wykładowców, a jedyne z czego ich znam, to zachowanie podczas zajęć, na które z kolei ma wpływ osobowość. Zgadza się z koncepcją? Zgadza się.

Przy czytaniu Kart Postaci pamiętać należy przede wszystkim o tym, że zazwyczaj nie są one pisane bezmyślnie (i nie mogą być bezmyślnie czytane!), a wybór określonej formy implikuje określone konsekwencje w finalnej kreacji bohatera. Poukładany, rzeczowy i w gruncie rzeczy spokojny Andrea dostaje konkretny, logiczny i może mało twórczy, ale adekwatny opis, w którym zawarte są klarowne informacje. Nie ma powodu, żeby taką samą formę zastosować w przypadku standardowego włościanina (żeby nie powiedzieć dosadniej – chłopa) Grzegorza, skoro o wiele lepiej jego koncepcję oddaje ta nieco chaotyczna, jednoakapitowa i poprzetykana wulgaryzmami anegdota o jednym takim, który robił głupoty całe życie, bo jest taki jak swój opis – bełkotliwy i niekoniecznie spójny, chociaż wciąż utrzymuje jakiś tam ciąg przyczynowo-skutkowy, a jego decyzje nie są irracjonalne. I na koniec zostaje szanowny pan Jakub, u którego absolutnie nieistotne są jakiekolwiek genezy czy procesy, ale to jakim jest teraz, w tym konkretnym momencie. Dodatkowo poziom zażyłości z innymi bohaterami będzie w większości przypadków stosunkowo niski, więc fragmentaryczne informacje podane w formie wrzutki wszystkiego, co się nawinie, są jak najbardziej wystarczające. Jeśli ktoś będzie zainteresowany powodem zaistnienia jakiegoś stanu rzeczy, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby się tego dowiedzieć podczas prowadzenia wątku.

Wstrzymałabym się zdecydowanie od sztywnego wskazywania jedynej słusznej formy pisania Kart, żeby wszyscy byli zachwyceni, bo zazwyczaj wybór sposobu przekazania informacji ma jakieś tam podstawy i nie wziął się znikąd. Jeśli ktoś natomiast lubi tworzyć w swoim sprawdzonym stylu i zawsze w tej samej formie – droga wolna, ma do tego takie samo prawo jak ja do kombinowania i szukania powiązań techniczno-performacyjnych. Zawsze można coś napisać inaczej i zawsze znajdzie się ktoś, kto wie lepiej, ale ja mimo wszystko sugerowałabym jednak wzięcie pod uwagę kilku czynników, które odwieść powinny od krytykowania czegoś, co tak naprawdę jest w jakiś sposób uzasadnione, zwłaszcza jeśli nawet nie pojęło się istoty tego uzasadnienia. Dla mnie sensowną krytyką Karty Postaci jest zwrócenie uwagi na błąd merytoryczny, język na poziomie żenującym lub brak realizmu, natomiast jeśli realistyczna postać ma Kartę napisaną z poszanowaniem reguł języka ojczystego i zgodnie z zasadami świata, na którym żyjemy – dałabym sobie spokój, nawet jeśli forma doprowadzałaby mnie na skraj. Mi również wiele rzeczy się nie podoba, całe tabuny postaci mnie drażnią i wywołują we mnie mniej lub bardziej spektakularne ataki chichotu albo wrze we mnie przekonanie, że zrobiłabym to lepiej, ale… autor ma prawo robić tak, jak mu się żywnie podoba. Możemy sobie tu tworzyć klasyfikacje blogowych zjawisk i udzielać dobrych rad, ale nikt nie ma prawa nikomu narzucać tego, jak ów ma pisać, bo to jego sprawa, jego przyjemność tworzenia i jego koncepcja.

Demokracja sponsoruje dzisiejszy artykuł.